Σίγουρα η ομιλία, και η επικοινωνία μέσω αυτής, είναι ένα ιδιαίτερο χάρισμα του ανθρώπου, ίσως και το μεγαλύτερο. Η ομιλία όμως είναι αποκλειστικό χάρισμα του ανθρώπου ή όχι;
Ας δούμε το παράδειγμα κάποιων εδαφόβιων σκίουρων που ζουν στη Βόρεια Αμερική. Το είδος αυτό σκίουρων ονομάζεται κυνόμυς (prairie dog) και ζει σε αποικίες, κατασκευάζοντας υπόγεια λαγούμια. Αυτοί οι σκίουροι έχουν πολύ πολύπλοκο και "προχωρημένο" σύστημα επικοινωνίας. Συγκεκριμένα οι κραυγές που βγάζουν όταν πλησιάζει ένας θηρευτής ποικίλουν ανάλογα με τον θηρευτή, όπως φυσικά ποικίλει και η προκαλούμενη αντίδραση. Για την επικοινωνία αυτή χρησιμοποιούν "γαβγίσματα" μιας ή δύο συλλαβών.
Οι καταγεγραμμένες αντιδράσεις τους αφορούν σε απειλές από κογιότ, σκύλους, γεράκια και ανθρώπους. Υπάρχουν δύο διαφορετικές κατηγορίες αντιδράσεων. Όταν υπάρχει κραυγή συναγερμού για κογιότ ή σκύλους τα τρωκτικά αυτά στέκονται όρθια πάνω στο έδαφος έξω από την φωλιά. Όταν το κάλεσμα συναγερμού έχει να κάνει με γεράκια ή ανθρώπους τότε οι σκίουροι τρέχουν και μπαίνουν στις φωλιές τους. Ποιο συγκεκριμένα όμως, αν ο συναγερμός αφορά σε γεράκι στις φωλιές μπαίνουν μόνο τα άτομα που είναι κοντά στην απειλή, ενώ αν αφορά σε άνθρωπο τότε τρέχουν να κρυφτούν όλα τα ζώα (...γιατί άραγε...χα χα!).
Εκτός όμως από αυτές τους τις ικανότητες έχουν και κάποιες ακόμα ιδιαιτερότητες Έχουν διαφορετικά καλέσματα όταν περνάει ένα άνθρωπος φορώντας μπλε μπλούζα απ' ότι αν περάσει ένας άνθρωπος φορώντας κίτρινη ή πράσινη μπλούζα. Η κοινή αντίδραση στο κίτρινο και το πράσινο χρώμα οφείλεται στο γεγονός ότι ο κυνόμυς έχει διχρωματική όραση, μπορεί δηλαδή να ξεχωρίζει 2 από 3 βασικά χρώματα (το μπλε και το κίτρινο).
Τέλος, όπως και σε πολλά άλλα ζώα, έτσι και στον κυνόμυ υπάρχουν διάφορες διάλεκτοι που σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες του ενδιαιτήματος στο οποίο κάθε πληθυσμός ζει. Έτσι, Συγκεκριμένα, όσο πιο πολύπλοκο είναι ένα ενδιαίτημα, όσο πυκνότερη βλάστηση έχει δηλαδή, ή περισσότερες πέτρες τόσες περισσότερες συλλαβές χρησιμοποιούνται και τόσο μακρύτερα σε διάρκεια είναι τα καλέσματα.
Για να καταλήξουμε στην αρχική απορία αν η ομιλία είναι μοναδικό χάρισμα του ανθρώπου η απάντηση για μένα είναι σίγουρα όχι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η ομιλία δεν είναι μοναδική στον άνθρωπο. Είμαστε το μόνο είδος που μπορεί να εκφράσει πολύπλοκες σκέψεις, συναισθήματα και ότι νοιώθει ο καθένας, αλλά όχι το μοναδικό που μπορεί να μιλήσει.
Βιβλιογραφία:
Slobodchikoff, C.N., Coast, R. , 1980, Dialects in the alarm calls of prairie dogs, Behavioral Ecology and Sociobiology 7 (1), pp. 49-53
Slobodchikoff, C.N., Placer, J., 2006, Perceptual specificity in the alarm calls of Gunnison's prairie dogs, Journal of the Acoustical Society of America 119 (5), pp. 3153-3160
Slobodchikoff, C.N., Paseka, A., Verdolin, J.L. , 2006, Prairie dog alarm calls encode labels about predator colors, Animal Cognition, pp. 1-5
NewScientist
Wikipedia
Ας δούμε το παράδειγμα κάποιων εδαφόβιων σκίουρων που ζουν στη Βόρεια Αμερική. Το είδος αυτό σκίουρων ονομάζεται κυνόμυς (prairie dog) και ζει σε αποικίες, κατασκευάζοντας υπόγεια λαγούμια. Αυτοί οι σκίουροι έχουν πολύ πολύπλοκο και "προχωρημένο" σύστημα επικοινωνίας. Συγκεκριμένα οι κραυγές που βγάζουν όταν πλησιάζει ένας θηρευτής ποικίλουν ανάλογα με τον θηρευτή, όπως φυσικά ποικίλει και η προκαλούμενη αντίδραση. Για την επικοινωνία αυτή χρησιμοποιούν "γαβγίσματα" μιας ή δύο συλλαβών.
Οι καταγεγραμμένες αντιδράσεις τους αφορούν σε απειλές από κογιότ, σκύλους, γεράκια και ανθρώπους. Υπάρχουν δύο διαφορετικές κατηγορίες αντιδράσεων. Όταν υπάρχει κραυγή συναγερμού για κογιότ ή σκύλους τα τρωκτικά αυτά στέκονται όρθια πάνω στο έδαφος έξω από την φωλιά. Όταν το κάλεσμα συναγερμού έχει να κάνει με γεράκια ή ανθρώπους τότε οι σκίουροι τρέχουν και μπαίνουν στις φωλιές τους. Ποιο συγκεκριμένα όμως, αν ο συναγερμός αφορά σε γεράκι στις φωλιές μπαίνουν μόνο τα άτομα που είναι κοντά στην απειλή, ενώ αν αφορά σε άνθρωπο τότε τρέχουν να κρυφτούν όλα τα ζώα (...γιατί άραγε...χα χα!).
Εκτός όμως από αυτές τους τις ικανότητες έχουν και κάποιες ακόμα ιδιαιτερότητες Έχουν διαφορετικά καλέσματα όταν περνάει ένα άνθρωπος φορώντας μπλε μπλούζα απ' ότι αν περάσει ένας άνθρωπος φορώντας κίτρινη ή πράσινη μπλούζα. Η κοινή αντίδραση στο κίτρινο και το πράσινο χρώμα οφείλεται στο γεγονός ότι ο κυνόμυς έχει διχρωματική όραση, μπορεί δηλαδή να ξεχωρίζει 2 από 3 βασικά χρώματα (το μπλε και το κίτρινο).
Τέλος, όπως και σε πολλά άλλα ζώα, έτσι και στον κυνόμυ υπάρχουν διάφορες διάλεκτοι που σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες του ενδιαιτήματος στο οποίο κάθε πληθυσμός ζει. Έτσι, Συγκεκριμένα, όσο πιο πολύπλοκο είναι ένα ενδιαίτημα, όσο πυκνότερη βλάστηση έχει δηλαδή, ή περισσότερες πέτρες τόσες περισσότερες συλλαβές χρησιμοποιούνται και τόσο μακρύτερα σε διάρκεια είναι τα καλέσματα.
Για να καταλήξουμε στην αρχική απορία αν η ομιλία είναι μοναδικό χάρισμα του ανθρώπου η απάντηση για μένα είναι σίγουρα όχι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η ομιλία δεν είναι μοναδική στον άνθρωπο. Είμαστε το μόνο είδος που μπορεί να εκφράσει πολύπλοκες σκέψεις, συναισθήματα και ότι νοιώθει ο καθένας, αλλά όχι το μοναδικό που μπορεί να μιλήσει.
Βιβλιογραφία:
Slobodchikoff, C.N., Coast, R. , 1980, Dialects in the alarm calls of prairie dogs, Behavioral Ecology and Sociobiology 7 (1), pp. 49-53
Slobodchikoff, C.N., Placer, J., 2006, Perceptual specificity in the alarm calls of Gunnison's prairie dogs, Journal of the Acoustical Society of America 119 (5), pp. 3153-3160
Slobodchikoff, C.N., Paseka, A., Verdolin, J.L. , 2006, Prairie dog alarm calls encode labels about predator colors, Animal Cognition, pp. 1-5
NewScientist
Wikipedia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου