Μεγάλο ενδιαφέρον εμφανίζεται στην επιστημονική κοινότητα για τα προβλήματα που προκαλούν οι έντονοι ανθρωπογενείς ήχοι στους θαλάσσιους οργανισμούς. Η ύπαρξη τέτοιων προβλημάτων έχει τεκμηριωθεί σε αρκετά είδη θαλάσσιοων θηλαστικών, ενώ μία έρευνα των McCauley et al. έρχεται να αποδείξει ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει και στα ψάρια. Οι ερευνητές αυτοί μελέτησαν την επίδραση στα αυτιά των ψαριών των χαμηλής συχνότητας ήχων που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των γεωλογικών προφίλ μιας περιοχής με σκοπό την εύρεση και εξόρυξη πετρελαίου. Το πείραμα έλαβε χώρα στον κόλπο Jervoise στη δυτική Αυσταλία και το είδος ψαριού που χρησιμοποιήθηκε είναι ο σπάρος (Pagrus auratus). Το δείγμα κρατήθηκε σε κλουβιά με 10 μέτρα μήκος, 6 πλάτος και 3 βάθος, ενώ το μέσο βάθος του κόλπου είναι 9 μέτρα. Η πηγή που εξέπεμπε τον ήχο είχε περίοδο εκπομπής τα 10 δευτερόλεπτα, ενώ, για να προσομοιώνει μία πραγματική θαλάσσια σεισμική εξόρυξη πετρελαίου, απομακρυνόταν και πλησίαζε το κλουβί. Τα περισσότερα ψάρια έχουν τη μεγαλύτερη ευαισθησία σε ήχους με συχνότητα 100-1000Hz και σε αυτό το φάσμα συχνοτήτων όταν η πηγή βρισκόταν 100 μέτρα μακριά από το κλουβί η ένταση του ήχου ήταν κατά 25dB μεγαλύτερη από τον ήχο υποβάθρου στον κόλπο.Το δείγμα χωρίστηκε σε τρία μικρότερα δείγματα εκ των οποίων το πρώτο θανατώθηκε πριν την επίδραση του ήχου, το δεύτερο 18 ώρες μετά ενώ το τρίτο 58 ώρες μετά. Στα ψάρια που θανατώνονταν γινόταν εκτομή των αυτιών και πραγματοποιούνταν τρεις κάθετες τομές στο επιθήλιο του οτολιθικού τερματικού οργάνου που χρησιμεύει στην ακοή των περισσοτέρων ψαριών. Στις τρεις αυτές τομές γινόταν καταμέτρηση των απόντων τριχοειδών κυττάρων μέσω φωτογραφιών. Στο πρώτο δείγμα ο αριθμός των τριχοειδών κυττάρων ήταν ίδιος με της βιβλιογραφίας, ενώ στο δεύτερο υπήρχαν κάποιες περιοχές με απόντα τα κύτταρα, αλλά η απουσία αυτή δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Αντίθετα, στο τρίτο δείγμα ο αριθμός των τριχοειδών κυττάρων ήταν σημαντικά μικρότερος από αυτόν των δύο προηγούμενων δειγμάτων. Το γεγονός αυτό είναι σύμφωνο με προηγούμενες παρατηρήσεις που δείχνουν ότι η ζημιά στα τριχοειδή κύτταρα γίνεται ορατή μόνο μετά την πάροδο μιας ή περισσοτέρων ημερών από την έκθεση στον ήχο. Οι ερευνητές στη συνέχεια συνέκριναν τον αριθμό των απολεσθέντων κυττάρων με την πυκνότητα των κυττάρων. Με βάση αυτό κατέληξαν ότι στο τρίτο δέιγμα η απώλεια άγγιζε το 15% για του ουραίο τμήμα του επιθηλίου, ενώ το 2,7% για το σύνολό του.
Καθ’ ότι είναι γνωστό ότι ένας αριθμός τελεόστεων ιχθύων παράγει αισθητήρια τριχοειδή κύτταρα για όλη τη ζωή του και ότι τα κύτταρα αυτά μπορεί να αναγεννοιούνται, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ζημία που προκλήθηκε λόγω της έκθεσης στον ήχο είτε συνεχιζόταν να αυξάνεται μετά από 58 ημέρες, είτε μείωσε ή σταμάτησε την ικανότητα αναγέννησης των κυττάρων. Για την έρευνα αυτή υπάρχουν κάποιες παράμετροι που πρέπει σύμφωνα με τους ερευνητές να ληφθούν υπόψη. Αρχικά, ότι τα ψάρια ήταν κλεισμένα σε κλουβιά και δεν μπορούσαν να κολυμπήσουν μακριά από την εστία του ήχου. Ακόμη, σε περίπτωση που τα ψάρια ήταν ελεύθερα να κολυμπήσουν, ίσως λόγω του θορύβου να αντιμετώπιζαν προβλήματα προσανατολισμού, εύρεσης τροφής ή αποφυγής της θήρευσης. Τέλος, ένα μειονέκτημα της έρευνας αυτής είναι ότι εξετάζει μόνο ένα είδος και έτσι η γενίκευση ίσως είναι επισφαλής, παρά το γεγονός ότι ο σπάρος έχει το τυπικό αυτί πολλών σηματικών ειδών.
Παρά τις όποιες ιδαιτερότητες η εργασία αυτή καταδεικνύει τα προβλήματα που προκαλεί στα αυτιά των ψαριών η έκθεση τους σε θορύβους προερχόμενους από την εξόρυξη πετρελαίου. Ακόμα, λόγω την ομοιότητας των τριχοειδών κυττάρων στα τερματικά όργανα των συστημάτων ακοής όλων των σπονδυλωτών, τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής δείχνουν τους κινδύνους που μπορεί να διατρέχουν και άλλα θαλάσσια σπονδυλωτά.
Βιβλιογραφία
Robert D. McCauley, J. Fewtrell and A. N. Popper, 2003, High intensity anthropogenic sound damages fish ears, Journal of Acoustical Society of America, 113 (1), 638-642.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου